Wýetnam damjasy süzgüçli küýzesi, edil Italiýadaky Mocha gazany we Türkiýadaky Türkiye gazany ýaly, wýetnamlylar üçin ýörite kofe gap-gaçlary.
Diňe Wýetnam damjasy süzgüçli küýzäniň gurluşyna seretsek, gaty ýönekeý bolardy. Gurluşy esasan üç bölege bölünýär: daşky süzgüç, basyş plastinkasynyň suw bölüjisi we ýokarky gapagy. Theöne bahasyna seretseň, bu bahanyň başga kofe gap-gaçlaryny satyn almazlygyndan gorkýaryn. Arzan bahasy artykmaçlygy bilen, oýnamak üçin birini satyn aldym. Muny aýtma, gaty gyzykly!
Ilki bilen, bu wýetnamly adamyň bu gazany nähili ulanýandygy barada gürleşeliň. Wýetnam hem kofe öndürýän esasy ýurt, ýöne ajy we güýçli tagamly Robusta öndürýär. Şonuň üçin ýerli ýaşaýjylar kofeniň şeýle baý tagamlara eýe bolmagyna garaşmaýarlar, diňe ajy däl we aňy täzeläp bilýän ýönekeý käse isleýärler. Şeýlelik bilen (geçmişde) Wýetnamyň köçelerinde damja küýzeleri bilen ýasalan süýt kofeleri köpdi. Usul hem gaty ýönekeý. Käbäniň içine süýt goýuň, soňra damjanyň süzgüçini käsäniň üstünde goýuň, gyzgyn suwa guýuň we kofe damjasy gutarýança gapak bilen ýapyň.
Adatça, Wýetnam damja küýzelerinde ulanylýan kofe noýbasy esasan ajyda jemlenýär. Şeýlelik bilen, gül miwesi kislotasy bilen ýeňil gowrulan kofe noýbasyny ulansaňyz, Wýetnam damja küýzeleri gowy dadyp bilermi?
Ilki bilen Wýetnam damja süzgüçiniň çykarmak ýörelgesine düşüneliň. Süzgüçiň düýbünde köp deşik bar we ilki bilen bu deşikler has uly. Kofe poroşokynyň diametri bu deşikden kiçi bolsa, kofe tozy kofe düşer. Aslynda, kofe meýdançalary ýykylar, ýöne düşýän mukdar garaşylýandan az, sebäbi basyş plastinkasynyň suw bölüjisi bar.
Kofe tozy süzgüçde goýanyňyzdan soň, ony ýuwaşlyk bilen tekizläň we basyş plastinkasynyň suw bölüjisini süzgüçde keseligine goýuň we berk basyň. Şeýlelik bilen, kofe poroşoklarynyň köpüsi gaçmaz. Eger basyş plastinkasy berk basylsa, suw damjalary has haýal damar. Şonuň üçin bu faktoryň üýtgeýänini göz öňünde tutmazlyk üçin ony iň berk ýere basmak maslahat berilýär.
Ahyrynda ýokarky gapagy ýapyň, sebäbi suw sanjymdan soň basyş plastinkasy suw bilen ýüzüp biler. Coverokarky gapagy ýapmak, basyş plastinkasyny goldamak we onuň ýüzmeginiň öňüni almakdyr. Käbir basyş plitalary indi öwrüm bilen düzedilýär we bu görnüşli basyş plastinkasy ýokarky gapagy talap etmeýär.
Aslynda, muny gören Wýetnam gazany adaty damja kofe gap-gaçlary, ýöne damjany süzmek usuly birneme ýönekeý we çigdir. Şeýle ýagdaýda, degişli üweýiş derejesini, suwuň temperaturasyny we gatnaşygyny tapsak, ýeňil gowrulan kofe hem ýakymly tagam berip biler.
Synaglar geçirilende, esasan, üweýiş derejesini tapmalydyrys, sebäbi üweýiş derejesi damja kofesiniň çykarylyşyna gönüden-göni täsir edýär. Deňeşdirme nukdaýnazaryndan ilki bilen 1:15 ulanýarys, sebäbi bu gatnaşygy ýerlikli çykarmak derejesini we konsentrasiýasyny çykarmak has aňsat. Suwuň temperaturasy taýdan has ýokary temperatura ulanarys, sebäbi Wýetnam damja kofesiniň izolýasiýa öndürijiligi pes. Garyşdyrmagyň täsiri bolmazdan, suwuň temperaturasy gazmagyň netijeliligini gözegçilikde saklamagyň iň täsirli usulydyr. Synagda ulanylan suwuň temperaturasy 94 dereje boldy.
Ulanylýan poroşokyň mukdary 10 gram. Damja süzgüçli gazanyň aşaky meýdany sebäpli, poroşok gatlagynyň galyňlygyny gözegçilikde saklamak üçin 10 gram poroşok goýulýar. Aslynda 10-12 gram töweregi ulanylyp bilner.
Süzgüç kuwwatynyň çäklendirilmegi sebäpli suw sanjymy iki tapgyra bölünýär. Süzgüç bir gezekde 100ml suw saklap bilýär. Birinji etapda 100ml gyzgyn suw guýulýar we soňra ýokarky gapagy ýapylýar. Suw ýarysyna düşende, ýene 50ml sanjym edilýär we damjanyň süzülmesi tamamlanýança ýokarky gapagy ýene ýapylýar.
Efiopiýadan, Keniýadan, Gwatemaladan we Panamadan ýeňil gowrulan kofe noýbasyny ulanyp synaglar geçirdik we ahyrynda EK-43s 9.5-10.5 şkalasynda üweýiş derejesini gulpladyk. 20 sany elek bilen elekden soň, netije takmynan 75-83% arasynda boldy. Gazyp almak wagty 2-3 minut arasynda. Takmynan ýer kofesiniň damja wagty has gysga bolup, kofeniň kislotasy has aýdyň bolýar. Iň oňat ýer kofesi has gowy damja wagty bolýar, netijede has süýji we tagamly bolýar.
Bu enjam hakykatdanam amatly, esasanam öýde, gulak kofesini asmak funksiýasyny doly çalşyp biler. Kofeniň üweýiş derejesi gözegçilik edilýänçä, indiki ädim gowy kofe içmezden ozal suw guýmak we süzmekdir. Damja küýzesinden damdyrylan kofede galyndylaryň bardygyny duýsaňyz, kofe pudrasynyň kofe düşmezligi üçin süzgüçde tabletka şekilli süzgüç kagyzy hem süzgüçde goýup bilersiňiz.
Gara kofe ýasamakdan başga-da, gowy latte kofesi hem edip bilersiňiz. Latte kofesi, kofe suwuklygy bilen süýdüň arasyndaky utgaşyklyga ünsi jemleýär. Gowşak tagamly ýa-da pes konsentrasiýaly kofe süýt bilen jübütleşmek üçin amatly däl, şonuň üçin ajy tagamly çuňňur gowrulan kofe noýbasy ileri tutulýar. Ingyladyş derejesi has inçe bolmagy üçin, bir küýzäniň üweýji derejesi bilen deňeşdirilmeli.
Bir käse 50 gram buz kublaryny goýuň, 150 millilitr süýt guýuň, süzgüç kagyzyna damja şekerine goýuň, 10 gram kofe tozy guýuň, basyş plastinkasyny berk basyň, 70 millilitr 95 dereje gyzgyn suw guýuň we gapagy bilen ýapyň. Kofe suwuklygynyň 5-6 minut töweregi dammagyna we süzülmegine garaşyň.
Iş wagty: 22-2025-nji maý