PLA näme?
Polilaktiki kislota, PLA (Polilaktiki kislota) diýlip hem atlandyrylýar, mekgejöwen krahmasy ýa-da şeker ýa-da şugundyr pulpa ýaly täzelenip bilýän organiki çeşmelerden alnan termoplastiki monomerdir.
Öňki plastmassalar bilen birmeňzeş bolsa-da, häsiýetleri gaýtadan dikeldilýän çeşmelere öwrüldi we gazylyp alynýan ýangyçlara has tebigy alternatiwa öwrüldi.
PLA henizem uglerod bitarap, iýip bolýan we biodegrirlenip bilýär, bu zyýanly mikroplastikalara girmegiň ýerine degişli şertlerde doly çüýräp biljekdigini aňladýar.
Çüýremek ukyby sebäpli, adatça biodegrirlenip bilinýän plastik paketler, sypallar, käseler, tabaklar we gap-gaçlar üçin gaplaýyş materialy hökmünde ulanylýar.
PLA-nyň peseliş mehanizmi
PLA üç mehanizm arkaly biologiki däl zaýalanýar:
Gidroliz: Esasy zynjyrdaky efir toparlary döwülýär, netijede molekulýar agram azalýar.
Malylylyk bölünişi: ýeňil molekulalar, dürli molekulýar agramly çyzykly we siklik oligomerler we laktid ýaly dürli birleşmeleriň emele gelmegine sebäp bolýan çylşyrymly hadysadyr.
Fotodegradasiýa: Ultramelewşe şöhlelenme zaýalanmagyna sebäp bolup biler. Bu polilaktiki kislotany plastmassada, gaplaýyş gaplarynda we film goýmalarynda gün şöhlesine sezewar edýän esasy faktor.
Gidroliz reaksiýasy:
-COO- + H 2 O → -COOH + -OH
Zaýalanma derejesi daşky gurşaw temperaturasynda gaty haýal. 2017-nji ýylda geçirilen gözleg, PLA-nyň deňiz suwlarynda 25 ° C (77 ° F) derejesinde bir ýylyň dowamynda hiç hili hil ýitgisini başdan geçirmändigini ýüze çykardy, ýöne gözleg polimer zynjyrlarynyň dargamagyny ýa-da suwuň siňdirilmegini ölçemedi.
PLA-nyň amaly ugurlary haýsylar?
1. Sarp ediş harytlary
PLA bir gezek ulanylýan saçak gaplary, supermarket söwda torbalary, aşhana enjamlary, şeýle hem noutbuklar we elde göterilýän enjamlar ýaly dürli sarp ediş harytlarynda ulanylýar.
2. Oba hojalygy
PLA süýüm görnüşinde ýekeje süýümli balyk tutmak liniýalary we ösümlikler we haşal otlara gözegçilik üçin torlar üçin ulanylýar. Çäge torbalary, gül küýzeleri, baglaýjy gaýyşlar we ýüpler üçin ulanylýar.
3. Lukmançylyk bejergisi
PLA zyýansyz süýt kislotasyna bölünip, labyrlar, nurbatlar, tabaklar, çeňňekler, torlar we torlar görnüşinde lukmançylyk enjamlary hökmünde ulanmak üçin amatly bolar.
Iň köp ýaýran dört ýagdaý
1. Gaýtadan işlemek:
Himiki gaýtadan işlemek ýa-da mehaniki gaýtadan işlemek bolup biler. Belgiýada “Galaxy” PLA-ny (Loopla) himiki taýdan gaýtadan işlemek üçin ilkinji synag zawodyny işe girizdi. Mehaniki gaýtadan işlemekden tapawutlylykda galyndylarda dürli hapalaýjy maddalar bolup biler. Polilaktiki kislota termiki polimerizasiýa ýa-da gidroliz arkaly monomer hökmünde himiki taýdan dikeldilip bilner. Arassalanandan soň, monomerler asyl häsiýetlerini ýitirmän çig PLA öndürmek üçin ulanylyp bilner.
2. Kompostlamak:
PLA senagat kompost şertlerinde ilki himiki gidroliz, soňra mikrob siňdiriş arkaly biodegrirlenip bilner we ahyrynda peselip biler. Senagat kompost şertlerinde (58 ° C (136 ° F)), PLA 60 günüň içinde bölekleýin (ýarysy) suwda we kömürturşy gazynda dargap biler, galan bölegi materialyň kristallygyna baglylykda has haýal dargap biler. Zerur şertler bolmadyk gurşawda, ýüzlerçe ýa-da müňlerçe ýyllap doly çüýremez biologiki däl plastmassa meňzeş dargamak gaty haýal bolar.
3. ningakmak:
PLA himiki maddalary ýa-da agyr metallary öz içine alýan hlor öndürmezden ýakylyp bilner, sebäbi düzüminde diňe uglerod, kislorod we wodorod atomlary bar. Gyrylan PLA ýakylanda 19,5 MJ / kg (8368 btu / fb) energiýa galdyrmaz. Bu netije, beýleki tapyndylar bilen birlikde, ýakylmagyň galyndy polilaktiki kislotany bejermek üçin ekologiýa taýdan arassa usuldygyny görkezýär.
4. Poligon:
PLA poligonlara girip bilse-de, ekologiýa taýdan iň amatly saýlawdyr, sebäbi daşky gurşaw temperaturasynda material, adatça beýleki zaýalanmaýan plastmassalar ýaly haýal peselýär.
Iş wagty: Noýabr-20-2024